70-с сыллар

Василий  Яковлев «Уот итиитэ» айымньытыгар 70-с сылларга промышленность проблематын уонна Саха кыы»ын дьылєатын дьј№рэ тутан арыйбыта. Айымньы саєаланыытыгар Нарыйа 17 саастаах, инники олоєор муЅура суох эрэллээх, кимтэн-туохтан барытыттан аЅардас јтј№нј-кэрэни эрэ кјјтэр, куруук санаата ыраас, ј№рэ-к№т№ сылдьар кэрэ кыысчаан. Онтон айымньы бјтјјтјгэр омук, хаамаайы ки»иэхэ албыннаппыт, оєо к№т№хпјт, олоххо №стјйбјт, кырыктыйбыт аЅардас дьахтар суоллар хайды»ыыларыгар туран хаалар. Манан В.Яковлев Саха кыы«ыгар суо»уур кутталы аан маЅнайынан таба к№рбјтэ уонна сэрэппитэ.

Бу сылларгы аан-бастакынан, оскуола оєолорун уобарастара литератураєа киирбиттэрэ. Ол курдук, Софрон Данилов «Сјрэх тэбэрин тухары» романа суруллубута.

Оччотооєуга кимиэхэ да биллибэккэ-к№стјбэккэ сылдьар

В.С.Яковлев, кэлин Далан диэн суруйааччы буолбут, Софрон Петрович Данилов бу бэртээхэй романыттан тирэх ылан, аны учууталлар олохторун кыбыппакка эрэ, оєолор тустарынан бэрт сырдык, ыраас иэйиилээх, јрдјк уус-уран та»ымнаах «Дьикти саас» диэн сэ»энин суруйан литература киэн аартыгар эрчимнээхтик уона эрэллээхтик јктэммитэ. Далан бу сэ»энигэр Саха сиригэр интеллектуальнай сайдыылаах эдэр дьону јјнэн-сайдан и»эллэрин, кинилэр олоххо кырдьыктаах суолу туту»алларыгар к№рс№р ыарахаттарын, мо»оллорун дириЅ реалистическай кјјстээхтик арыйан к№рд№рбјтэ. – диэн суруйар саха литературатын критигэ Д.Васильева.

«Дьикти саа»ын» кэнниттэн Далан «Тулаайах оєо» романын суруйбута. Бу ромаЅЅа былыргы, кыргы»ыы кэминээєи ыччат уобара»а тыктарыллыбыта. Роман сюжета јс хайысханан сайдар. Манна айан, суол символларынан автор олоххо јс аЅыы араас суолу туту»ууну ойуулуур. Бастакынан, хааннаах илкээни суолун хайар эдэр хо»уун Даєанча уонна кини чугас дьонноро, Туматтар, №с-саас сити»иилээх, хаан тохтуулаах айаннара – бу бјтјн биис дьоно бытанар, арахсар симэлийэр суоллара. Оттон саргы тала»а, дьол тарды»а, јтј№ санаанан салайтаран айан аартыгын тутуспут Туоєа Батыр дьоно УрааЅхай сахалар киэЅ сиринэн тэнийэн, чэчирээн и»иитин к№рд№р№р аналлаах. ¬»јс айан - орто дойдуга олох олорорго ананан, инники биллибэт дьылєатыгар, айыыта суох ыраас кутун туттаран тј№рэккэй туос тыынан Ийэ №рј»јн таЅнары устар Ньырбачаан суола. Онон роман тјЅ былыргы номохторго иЅэ сылдьар норуот историятын аныгы к№лј№нэєэ дириЅ ис хо»оонноох уус-уран уобарастар н№Ѕј№ тириэрдэр.